Οι τρέχουσες διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις ανάγουν την ενέργεια σε κύρια πολιτική προτεραιότητα. Οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθιστούν κρίσιμη την πραγμάτωση των διεθνών δεσμεύσεων της Συμφωνίας των Παρισίων (COP21) για περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, και σταθεροποίησής της στον 1.5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα του 1990. Η στρατηγική επιδίωξη της Ε.Ε. να αποτελέσει πρωτοπόρος στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οδήγησε στην υιοθέτηση της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», ως αναπτυξιακής στρατηγικής, η οποία επιδιώκει τη μετάβαση σε μια οικονομία και κοινωνία μηδενικών εκπομπών ρύπων έως το 2050 και τη μεσοπρόθεσμη μείωσή τους κατά 55% έως το 2030. Με τους στόχους αυτούς να ανάγονται σε νομικά δεσμευτικούς, μέσω του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου, ενισχύεται η προσπάθεια των ευρωπαϊκών θεσμών και των κρατών-μελών για συλλογική επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας με νομοθετικά μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση των ρυπογόνων εκπομπών σε σειρά τομέων της οικονομίας.

Με δεδομένο ότι η παραγωγή και χρήση ενέργειας ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό των ευρωπαϊκών εκπομπών ρύπων (άνω του 75%), η απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος, αποτελεί επιδίωξη ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου ουδέτερου ισοζυγίου διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Παρατηρείται συνεπώς, σειρά μεταρρυθμίσεων στο πεδίο της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και ρύθμισης, με έμφαση στην ενεργειακή απόδοση και στη μεταβολή του ενεργειακού μείγματος, μέσω της  αύξησης της ενεργειακής παραγωγής από ΑΠΕ, αλλά και της δημιουργία ενιαίας αγοράς και υποδομών μεταφοράς καυσίμων χαμηλών εκπομπών ρύπων, όπως το υδρογόνο. Στην βάση αυτών των προτεραιοτήτων συγκροτήθηκε η δέσμη νομοθετικών μέτρων “Fit for 55”, που υποβλήθηκε για την  επίτευξη των στόχων του νομοθετήματος της ΕΕ για το κλίμα, καθώς και τα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα, που προσδιορίζουν την δράση και συνεισφορά των κρατών-μελών για την επίτευξη των ευρωπαϊκών κλιματικών στόχων.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα απαιτεί ως και την πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, ο ρόλος τους στο ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης εξακολουθεί να είναι σημαντικός, ιδιαίτερα αυτός του Φυσικού Αερίου / Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ/LNG), το οποίο θεωρείται μεταβατικό καύσιμο. Επομένως, το ζήτημα της υψηλής εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, εξακολουθεί να επηρεάζει την διάρθρωση της ενεργειακής αγοράς, η κρισιμότητα του οποίου αναδεικνύεται στο πλαίσιο της τρέχουσας παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Η διατάραξη της προσφοράς ορυκτών καυσίμων εξαιτίας της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και η κατακόρυφη αύξηση των τιμών ενέργειας, επαναφέρουν την ασφάλεια του εφοδιασμού στο επίκεντρο των πολιτικών προτεραιοτήτων, διαμορφώνοντας συγχρόνως τις προϋποθέσεις υιοθέτησης πιο φιλόδοξων στόχων ενεργειακής μετάβασης. Με το σχέδιο REPowerEU που δρομολογήθηκε τον Μάϊο του 2022, καθώς και με μέτρα όπως η Ενεργειακή Πλατφόρμα και το AggregateEU, προωθείται η ταχεία μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα μέσω του συντονισμού της ενεργειακής ζήτησης συλλογικής διαφοροποίησης των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού. Ταυτόχρονα, το REPowerEU προωθεί την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της Ευρώπης, θέτοντας τις βάσεις επικαιροποίησης της δέσμης “Fit for 55”.

Κατά συνέπεια, οι στόχοι των αναθεωρημένων οδηγιών για την ενίσχυση του μεριδίου ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ, ώστε να ανέλθει σε 45 % έως το 2030, καθώς και για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 11,7 % έως το 2030, σε συνδυασμό με τις λοιπές προκλήσεις που απορρέουν από την προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης και επίτευξης των ευρωπαϊκών κλιματικών στόχων, θα αποτελέσουν παράγοντες που θα επηρεάσουν ισχυρά τις μελλοντικές εξελίξεις της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς και ρύθμισης.